Nad Pešterom zvezde čeznu
Kao dažd kaplje mesečina
Psi laju, medenice zveče
I gorki uzdah nepreglednih trava
Pešter spava
Zavičajne misli su zelene i hrane,
k’o što Pešter zelenim hrani i gaji.
Zavičajne misli su zelene i stamene,
k’o što su zeleni i stameni meandri Uvca...
Čim sred dušeka mrijet stade
dok padalicu zvijezdu čekaše svoju
da mu u avliju s neba pa`ne
ugasle oči Hazira starog
ko koturovi zahrđali
po sobi tragahu...
Onamo pod sohom nebeskom
pod šakom oblaka teških i tmurnih
đe kućne strehe k’o sablje ledene
promrzlu zemlju peštersku ljube
brvnara jedna, Sulj Pljake, stara...
Pešteri , suzo kanula
Vrela na dlanu usahla
Ima l' pod krpom nebeskom
Kore mi tvoje opore...
Oj javore ili hraste, hajemo vas, pa neka ste!
Ispod vas se sagni-uvi, kolj'ko dugo, ko lji tuvi?...
Pomislih mila, doć' ću ti:
U osvit dana pešterskog
Dok k'o bosonoga Venera
po rosi ranog sabaha
bistrome jezdiš potoku
da u lubici čamovoj...
Pod zemljom tvojom rijeke
što ti po drobu rovare
unutar utrobe pećine
crni hodnici, mazgale
mračne, beskrajno duboke
stijene ledne od studeni
što je u tebe utonula...
Od davnina poznata po svom čudotvornom, lekovitom dejstvu, divizma (Verbascum thapsus) je u antičko vreme smatrana magičnom biljkom. Legenda kaže da ju je Odisej nosio da bi se zaštitio od čini čarobnice Kirke, stari Rimljani su je brali izgovarajući magične reči, dok su hrišćani osveštanim buketićima, u kojima se obavezno nalazila i divizma, kadili kuće na Jovandan. Zbog izdužene stabljike i krupnih žutih cvetova, u narodu je zovu i kraljevska sveća.
Bivoli sa područija Pešteri i Balkana pripadaju mediteranskom tipu. Upotrebljavaju se za rad kao i za proizvodnju mleka i maslaca.
Na 60 - 70 metara pod vodom, ostao je konzerviran i jedini sačuvan luk potopljenog kamenog mosta na Žvalama, koji je imao tri vitka, duga luka koje stariji meštani oko jezera još pamte. Po obodima jezera ostali su tek obrisi starog carskog puta koji je nekada povezivao Sarajevo i Carigrad čija je kaldrma sada duboko u jezerskim vodama.
Bjeloglavi sup je poslednja vrsta orla lešinara koja se može videti na našim prostorima i kao takva je pod trajnom zabranom lova, a kako bi se ova ptica sačuvala od istrebljenja. Vlada Srbije je oko 7.500 hektara klisure Uvca stavila pod drugi stepen zaštite i proglasila specijalnim rezervatom prirode.
I poslije pola vijeka polaganja vjenaca i cvijeća na grob neznanog junaka na Avali u Beogradu, šira javnost ne zna ko je zapravo “neznani junak”. Ipak, u stručnim krugovima, ali i među narodima u Sandžaku taj neznanac ima svoje i ime i prezime, riječ je o sandžačkom Bošnjaku Sulejmanu Baliću.
Na obodu Peštere, desetak kolimetara od granice sa Crnom Gorom, nalazi se mjesto Karajukića Bunari, najhladnije u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji gdje se temeperature spuštaju i do minus 40. Tu je januara 2005. godine izmjereno 39,8 stepeni ispod nule.
Šipak ili divlja ruža samo su neki od naziva za dragocenu biljku bez koje je kućna apoteka nezamisliva. Šipurak pripada velikoj porodici ruža od 400 vrsta od kojih čak 21 uspeva na našem podneblju. Plod se bere ručno, u septembru i oktobru kada sazreva, suši se na suncu ili u sušarama, na maksimalnoj temperaturi do 80 stepeni.
Nisu samo ukusne, već su i pune vitamina i minerala. Prema rečima bečkog stručnjaka za namirnice Martina Hofera, rotkvice naš organizam snabdevaju kalijumom, vitaminom C, selenom i folnom kiselinom. Kako bi duže od dva dana ostale sveže i hrskave. ovaj bečki stručnjak Vam savetuje da ih zajedno sa korenjem stavite u posudu sa vodom i tako držite u frižideru.
Euproctis chrysorrhoea L. Žutotrba predstavlja polifagnu vrstu štetočine koja se hrani lišćem velikog broja vrsta listopadnog drveća i grmlja. Leptiri su bijele boje sa karakterističnim čuperkom žutih dlačica (ime) koje se nalaze na kraju trbuha.
