I poslije pola vijeka polaganja vjenaca i cvijeća na grob neznanog junaka na Avali u Beogradu, šira javnost ne zna ko je zapravo “neznani junak”. Ipak, u stručnim krugovima, ali i među narodima u Sandžaku taj neznanac ima svoje i ime i prezime, riječ je o sandžačkom Bošnjaku Sulejmanu Baliću.
Prema njihovim tvrdnjama, koje su objavljene i u nekim historijskim knjigama, kao i u nekim naučnim studijama uglednih historičara, Sulejman Balić je rođen u mjestu zvanom Duga Poljana, koja se nalazi između Novog Pazara i Sjenice. Naime, Balić je hrabro poginuo na Avali, boreći se protiv Austrougarske.
Kako se može čuti u Sandžaku, i ovo je primjer zapostavljenosti Bošnjaka kroz historiju od bivših srpskih režima.
“To je spomenik Sulejmanu Baliću, koji je sa grupom vojnika Sandžaklija hrabro poginuo braneći Beograd od austrougarske vojske. O tome šuti srpska historijografija iako im je sasvim jasno o kome se radi. Očito je, kako nam kažu u Sandžaku, da nije odgovaralo da se spomenik na Avali nazove spomenikom Sulejmanu, pa je neko došao na ideju da Sulejmana preimenuje u neznanog junaka.”
Na Pešteru i danas živi nekoliko porodica s prezimenom Balić. Neki od njih, poput Ramiza Balića, iz priča svojih predaka tvrde da je u grobu neznanog junaka u stvari njihov rođak Sulejman.
“Još su naši stari za Titova doba pričali da je naš Suljo taj neznani junak, ali se niko nije usuđivao da o tome javno progovori. To je bila tajna, zbog politike i zato se ćutalo. Možda bi sada, kad se o svemu otvoreno govori, trebalo i ova dilema da se rasvijetli. Naravno, za nas nije dilema, ali jeste za javnost. Mi nemamo konkretnih dokaza za ovu tvrdnju, ali s koljena na koljeno se prenosio amanet starih da se ne zaboravi gdje počiva naš Sulejman”, kaže Ramiz.
Šta kaže srpska historija
Prema tumačenju srpskih historičara “Neznani junak” na Avali je vjerovatno stajao na osmatračnici, gdje ga je pogodio neprijateljski šrapnel. Po obliku lobanje, stručnjaci su utvrdili da je riječ o mladom čovjeku, ne starijem od 19 do 20 godina, vrlo krhke građe.
U grobu nije pronađena ratnička značka, niti pločica s imenom. Navodno, u pitanju je bio mlad vojnik, na brzinu mobilisan, pa nije uspio da dobije identifikacionu pločicu.
Okupan u vinu
Po starom običaju, kosti neznanog junaka na licu mjesta su oprane u bijelom vinu, zavijene u platno i položene u plehani sanduk, a potom sahranjene u blizini mjesta pogibije. Krst sa groba neznanog junaka danas je u porti crkve u Belom Potoku.
Spomenik neznanom junaku na Avali, po narudžbini kralja Aleksandra, podigao je poznati vajar Ivan Meštrović.